Sinds het eerste biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro in 1992 (UN Convention on Biological Diversity) is het denken over natuurbeheer in brede kring veranderd. Met name omdat het jaar 2010 is uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Biodiversiteit, valt er ook een duidelijk toenemende belangstelling voor biodiversiteit waar te nemen.

Deze toenemende belangstelling is cruciaal, want een gezonde natuur is belangrijk voor het maatschappelijk welzijn en voor de economie. Helaas moeten we vaststellen dat de biodiversiteit wereldwijd verslechtert. Het aantal verschillende soorten dieren, planten en micro-organismen neemt af. De overheid wil daarom de biodiversiteit nationaal en internationaal behouden en duurzaam gebruiken.

Biodiversiteit heeft betrekking op alle verschillende levensvormen op aarde. “Bio” betekent leven, “diversiteit” betekent afwisseling, verschil, verscheidenheid. Biodiversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen (planten, dieren, insecten) binnen een gegeven leefgebied. De biodiversiteit staat onder druk. Wereldwijd is dezelfde ontwikkeling te zien: de soortenrijkdom neemt af en dat zorgt voor een sneeuwbaleffect dat zijn weerga niet kent.

Met elke soort die verdwijnt, worden namelijk weer andere soorten bedreigd in hun bestaan. Het is onvermijdelijk dat dit uiteindelijk ook grote gevolgen voor de mens heeft. Wat betekent de afname van biodiversiteit bijvoorbeeld voor de voedselvoorziening? En voor het CO₂-gehalte en fijnstof in de lucht? Voor de biodiversiteit is het 5 over 12. Gelukkig dringt de hoge urgentie van dit probleem steeds verder door bij steeds meer belanghebbenden.

Dat biodiversiteit in en buiten de stad bevorderd moet worden, daarvan zijn velen inmiddels overtuigd. Maar: hoe stel je nu objectief vast hoe het met de biodiversiteit in een bepaald gebied gesteld is? Kun je biodiversiteit daadwerkelijk meetbaar maken?

Om dat te realiseren, heeft IPC Groene Ruimte al zijn ervaring op het gebied van ecologisch (natuurlijk) groenbeheer, bosbeheer en natuurbeheer gebundeld en een concrete meetlat ontwikkeld om de biodiversiteit van een object te meten.

De meetlat kijkt niet naar de menselijke, maar de natuurlijke maat. Uitgangspunt zijn vier indicatoren, die betrekking hebben op de natuurlijke processen. Ze geven geen beoordeling van goed of fout. Iets is er of het is er niet!

De app is te downloaden via google play of de app store. De ingebruikname van de app is gekoppeld aan het volgen van de training Biodiversiteit in de Praktijk. Link: https://www.ipcgroen.nl/aanbod/3435/biodiversiteit-in-de-praktijk

In de meetlat worden punten toegekend aan vier indicatoren: Bosgemeenschap en structuurvariatie, Gradiënten en watergebonden indicatoren, Planten (kruiden, bomen, struiken) en Schuilplekken en verplaatsingsmogelijkheden. Om het objectief te houden zijn de indicatoren gericht op zaken die direct zichtbaar zijn op het object en die mede de basis vormen voor de biodiversiteit.

Bij elke indicator worden concrete vragen gesteld. Bijvoorbeeld: staan er voorjaarsbloeiers, ligt er blad op de grond, is er oppervlaktewater? Elk mogelijk antwoord krijgt vervolgens een aantal punten toegekend. Bij elke indicator wordt vervolgens het aantal punten vastgesteld, dat wordt afgezet tegen het maximaal aantal te behalen punten. Alle punten van de indicatoren bij elkaar opgeteld resulteert in een getal dat de biodiversiteit van een bepaald terrein uitdrukt, ook weer afgezet tegen het maximaal aantal te behalen punten. Per indicator kun je vervolgens bepalen met welke concrete ontwerp-, beheer- en onderhoudsmaatregelen je de biodiversiteit van het object zou kunnen verhogen.